KẾT HỢP METFORMIN VÀ INSULIN LÀM GIẢM TỬ VONG Ở NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2
Một nghiên cứu hồi cứu mới chỉ ra rằng, ở người bệnh đái tháo đường type 2, điều trị bằng insulin sẽ an toàn hơn khi được sử dụng cùng với metformin.
Trong nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí PLoS One, một nhóm nghiên cứu ở Đại học Cardiff, xứ Wales, cho thấy ở người bệnh dùng đồng thời insulin và metformin giảm được 40% nguy cơ tử vong và giảm 25% biến cố tim mạch nặng, so với những người chỉ được điều trị bằng insulin. Tuy nhiên, việc kết hợpthuốckhông có ý nghĩa trong việc làm giảm bệnh ung thư.
Theo tiến sĩ Craig Currie, Đại học Cardiff, xứ Wales: Nếu có thể, nên kết hợp thêm metformin cho bệnh nhân đái tháo đường type 2 khi khởi đầu dùng insulin.
Khi được hỏi ý kiến, Jason Baker-phó giáo sư về y học lâm sàng và nội tiết học tại trung tâm y khoa Weill Cornell, New York, cho rằng: Những kết quả này từ một phân tích hồi cứu thì khôngcó gìđáng ngạc nhiên và ủng hộ cho những gì chúng ta đã biết. Điều này cũng là một lời nhắc nhở rằng, insulin đơn độc có thể không thích hợp cho một số bệnh nhân.
Tiến sĩ Baker đã làm việc ở chuyên ngành nội tiết trong15 năm và bản thân bị bệnh đái tháo đường type1.
Nghiên cứu Cardiff
Các nhà nghiên cứu Cardiff đã sử dụng dữ liệu từ nghiên cứu thực hành lâm sàng, thu thập dữ liệu theo chiều dọc từ 660 người ở trung tâm chăm sóc sức khỏe ban đầu tại Vương quốc Anh.
Chế độ điều trị tích cực cho bệnh nhân đái tháo đường type 2 gồm insulin đơn độc hoặc insulin kết hợp với các thuốc hạ đường huyếtkhác.
Dữ liệu được thu thập từ tháng 1 năm 2000 đến tháng 1 năm 2013 ở bệnh nhân đái tháo đường type 2, gồm những người được kê ít nhất 2 loại thuốc hạ đường huyết uống kèm insulin, hoặc những người được chẩn đoán đái tháo đường type 2 và được kê thuốc hạ đường huyết uống kèm insulin.
Tiêu chuẩn loại trừ gồm bệnh đái tháo đường thứ phát, dùng insulin với liều hơn 4 đơn vị/ kg/ngày, không có ghi nhận cân nặng và tiền căn bị bệnh mạch máu lớn hoặc ung thư.
Kết cục chính là tử vong do mọi nguyên nhân, các kết cục khác là biến cố tim mạch nặng (nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ) và ung thư mới xuất hiện (không bao gồm ung thư dakhông phải melanoma).
Do mất cân bằng trong các đặc điểm cơ bản, phân tích cũng được thực hiện ở những bệnh nhân với đặc điểm phù hợp.
Nghiên cứu đầu tiên
Trong số 12.020 bệnh nhân bị đái tháo đường type 2, có 5.536. bệnh nhân dùng insulin kết hợp metformin và 6.484 bệnh nhân chỉ dùng insulin đơn độc. Bệnh nhân được theo dõi trong thời gian trung binhlà2,5 năm.
Đặc điểm cơ bản cho thấy: những bệnh nhân được điều trị bằng insulin và metformin thì trẻ tuổi hơn (trung bình là 61 tuổi so với 67 tuổi ở nhóm insulin đơn độc, p < 0,001) và chỉ số khối cơ thể trung bình cao hơn (31,2 kg/m2 so với 28,2 kg/m2 ở nhóm dùng insulin đơn độc, p < 0,001) và nồng độ creatinine huyết thanh trung bình thấp hơn (83 so với 95 µmol/L ở nhóm dùng insulin đơn độc, p < 0,001) và bệnh nhân ở nhóm điều trị phối hợp ít có tiền căn bị bệnh mạch máu lớn hơn (14% so với 27%, p < 0,001). Điểm khác biệt giữa 2 nhóm nghiên cứu là nhóm bệnh điều trị insulin kết hợp metformin thì khỏe hơn nhóm đơn trị liệu.
Metformin bị chống chỉ định ở bệnh nhân suy thận nặng. Các nhà nghiên cứu ghi nhận: 28% bệnh nhân đơn trị liệu bằng insulin có tiền căn bệnh thận từ trước so với chỉ 18% ở nhóm metformin kèm insulin.
So với nhóm bệnh nhân đang dùng insulin đơn độc, nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân ở nhóm kết hợp insulin và metformin là 0,6, khuynh hướng này kéo dài kể cả khi phân tích dưới nhóm, gồm giới, tuổi, bệnh đồng mắc, HbA1c lúc khởi đầu, chỉ số khối cơ thể và thời gian bị đái tháo đường. Bệnh nhân dùng insulin và metformin cũng giảm nguy cơ bị các biến cố tim mạch nặng (HR = 0,75), so với nhóm dùng insulin đơn độc. Khi phân tích dưới nhóm, kết quả cũng tương tự.
Ở nhóm bệnh nhân đang dùng insulin đơn độc, các nhà nghiên cứu ghi nhận những người dùng insulin liều cao thì tăng 28% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, so với những người dùng insulin liều thấp. Nguy cơ bị biến cố tim mạch nặng thì không giảm đáng kể ở nhóm liều thấp.
Ý nghĩa thực tế: khuynh hướng kết hợp insulin và metformin
Nghiên cứu này cho thấy lợi ích của insulin kết hợp metformin. Nhóm nghiên cứu hy vọng, sẽ có nhiều những nghiên cứu ngẫu nhiên về vấn đề này.
Đã từng có khuynh hướng giảm dùng insulin đơn trị liệu trong vài thập kỷ qua.
Nhóm nghiên cứu ghi nhận, ở Anh, tỷ lệ sử dụng insulin tăng hơn 6 lần giữa năm 1991 và năm 2010. Trong khi insulin được sử dụng chủ yếu như đơn trị liệu vào năm 1991, đến năm 2010, có 42% bệnh nhân được kê insulin kèm metformin và dùng insulin đơn trị liệu giảm còn 37%.
Dựa trên thông tin từ trung tâm phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật của Hoa Kỳ, tỷ lệ bệnh nhân đái tháo đường chỉ được kê insulin giảm từ 26% trong năm 1997 xuống còn 17,8% trong năm 2011 và tỷ lệ dùng insulin kèm thuốc viên tăng từ 9,1% lên 13%.
Tuy nhiên, số bệnh nhân đang điều trị thuốc đái tháo đường nhiều hơn gấp đôi trong cùng khoảng thời gian – từ 8,4 triệu trong năm 1997 lên 17,7 triệu trong năm 2011.
Theo tiến sĩ Currie: Chúng ta vẫn đang đặt câu hỏi về các loại thuốc thường được sử dụng. Những rủi ro và lợi ích của thuốc vẫn chưa biểu hiệncho đến nhiềuthập kỷ sau khi thuốc đã được dùng. Tuy nhiên, mục tiêu điều trị cho các bệnh nhân bị bệnh đái tháo đường type 2 cũng đã thay đổi kể từ năm 1990.
Trong thế kỷ qua, việc điều trị đái tháo đường tậptrung vào việc giảm nguy cơ bị các biến chứng của bệnhnhư bệnh võng mạc, bệnh thận và bệnh thần kinhdo đái tháo đường.
Trong khi đó, trong thập kỷ qua, bệnh đái tháo đường type 2 đã được xem là một yếu tố nguy cơ tương đương với bệnh tim mạch bởi các hội lớn như Hội Tim mạch Hoa Kỳ, Hội đái tháo đường Hoa Kỳ (Circulation 2015) và Hộitim mạchchâu Âu (2013).
Đó là lý do tại sao trong năm 2008, cục quản lý thực phẩm và dược phẩm của Hoa Kỳ đã bắt buộc tất cả các thuốc mới cần phải chứng minh rằng điều trị đái tháo đường type 2sẽ không làm gia tăng nguy cơ tim mạch không thể chấp nhậnđược.
Các chuyên gia nội tiết đã nhận biết tác dụng bảo vệ của Metformin
Tiến sĩ Baker cho rằng,các chuyên gia nội tiết đều nhận thức được tác dụng bảo vệ của metformin. Trong thực tế điều trị của Baker, dưới 1% người bệnh đái tháo đường type 2 chỉ điều trị insulin đơn độc.
Một số thầy thuốc ưa thíchsử dụng sớm insulin. Trong bối cảnh chăm sóc ban đầu, nơi có nhiều người bệnh đái tháo đường type 2 và khi người bệnh không kiểm soát đầy đủ đái tháo đường, thuốc uống thường được ngưng khi khởi đầu insulin.
Còn ít thông tin liên quan đến đái tháo đường type1. Chỉ có insulin và pramlintide (Symlin, AstraZeneca) đã chính thứcđược phê duyệt cho chỉ định này.
Trong điều kiện thích hợp, metformin có thể dùng cho đái tháo đường type 1, như khi đường huyết không được kiểm soát đầy đủ, bệnh nhân thừa cân hoặc không kiểm soát được đường huyết khi dùng insulin liều cao.
Nghiên cứu này là một lời nhắc nhở rằng điều quan trọng phải cá thể hóa việc chăm sóc đái tháo đường để kiểm soát bệnh tốt hơn và giảm thiểu nguy cơ.
(Dịch từ Metformin and Insulin Combo Cuts Mortality in Type 2 Diabetes.
http://www.medscape.com/viewarticle/863314)
